Mụn cóc là một sự tăng sinh thương gặp của da do nhiễm human papillomavirus (HPV). Mụn cóc còn được gọi là hạt cơm, hay sẩn sùi da, cũng như một sang thương da giống mụn cóc hay được mô tả là sẩn sùi.
Ai dễ bị mụn cóc?
Mụn cóc thường gặp ở:
- con nít tuổi đi học, tuy nhiên có thể gặp ở mọi lứa tuổi
- người mắc bệnh nhiễm trùng da cơ địa, do hàng rào da không toàn vẹn
tác nhân
nguyên nhân của mụn cóc là do nhiễm human papillomavirus (HPV), một virút có vật chất di truyền là DNA. Có hơn 100 chủng HPV đã được tìm thấy, gây triệu chứng lâm sàng đa dạng. Nhiễm HPV trong lớp nông của thượng bì sẽ kích thích tăng sinh những tế bào sừng cũng như tăng trường hợp sừng hóa gây mụn cóc. Các chủng HPV thường gây mụn cóc nhất là 2, 3, 4, 27, 29, cũng như 57.
HPV là virus cơ bản lây truyền qua con đường tình dục, nhưng HPV cũng lây lan do tiếp xúc trực tiếp da-da (khi chạm vào mụn cóc của người khác) hoặc tự tiêm nhiễm. Điều này có nghĩa rằng nếu như cào gãi hay bóc, gỡ mụn cóc, các thuốc trị mụn cóc mảnh vụn virút có thể lan ra vùng da khác trên cơ thể. Giai đoạn nhiễm HPV tiềm ẩn có thể kéo dài đến 12 tháng.
Mụn cóc thậm chí cũng có khả năng xảy ra sau khi chạm vào một số bề mặt từng tiếp xúc với sang thương mụn cóc. HPV là virút có sức chịu đựng khá cao, có khả năng sống sót trong thời gian dài trên mọi bề mặt.
dấu hiệu lâm sàng của mụn cóc
Mụn cóc tại da có bề mặt cứng, sừng hóa. Trung tâm các điểm tăng sừng có khả năng quan sát thấy điểm đen nhỏ do trường hợp chảy máu trong lớp gai.
Mụn cóc bình thường
Mụn cóc thông thường là một số sẩn bề mặt sần sùi, khá nhiều u nhú, tăng sừng kích thước từ 1mm tới hơn 1cm. Khu vực thường thấy nhất tại mặt lưng những ngón tay ngón chân, quanh móng – có khả năng thuốc trị mụn cóc làm biến dạng móng – cũng như trên gối. Thi thoảng mụn cóc có hình dáng giống bông cải.
Mụn cóc lòng bàn chân
Mụn cóc lòng bàn chân bao gồm các khối tăng sinh vào bên trong da, gây ra cảm giác căng cũng như đau ở gót chân, và cả một số đám mụn cóc “khảm” ít gây đau hơn. Nang dạng thượng bì (epidermoid cyst) lòng bàn chân thường đi kèm mụn cóc. Mụn cóc lòng bàn chân dai dẳng hiếm lúc phát triển thành ung thư tế bào gai.
Mụn cóc phẳng
Mụn cóc phẳng có bề mặt trơn láng. Khu vực hay thấy nhất là mặt, bàn tay, và bắp chân. Số lượng thường là rất nhiều sang thương. Mụn cóc phẳng có thể do HPV bị tiêm nhiễm sau cạo râu/lông hoặc do cào gãi buộc phải chúng có phân bố dạng đường thẳng (hiện tượng Koebner giả). Mụn cóc phẳng thường do chủng HPV 3 cũng như 10.
Mụn cóc dạng sợi
Mụn cóc dạng sợi có hình dạng giống như một cái gai, một ngón tay, hay có cuống mảnh như sợi chỉ. Chúng thường xuất hiện ở mặt, gần mắt, mũi, miệng.
Mụn cóc niêm mạc
Mụn cóc tại miệng có thể xuất hiện trên môi và trong niêm mạc má, còn được gọi là u nhú tế bào gai. Mụn cóc niêm mạc thường mềm hơn mụn cóc tại da.
biến chứng hay thấy
Mụn cóc lan tỏa trên các người bệnh bị hội chứng di truyền ít thấy loạn sản thượng bì dạng mụn cóc (epidermodysplasia verruciformis).
Biến chuyển ác tính ít gặp ở mụn cóc thông thường cũng như có thể dẫn tới ung thư tế bào gai
các chủng HPV sinh ung gây ra mụn cóc ở tại vùng sinh dục cũng như hầu họng có khả năng dẫn đến một số sang thương tân sinh trong biểu mô hoặc xâm lấn xuống những lớp sâu hơn, bao gồm ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật, cũng như âm hộ.
Chẩn đoán mụn cóc
Hiếm lúc phải đến xét nghiệm để chẩn đoán mụn cóc vì chúng quá thường gặp cũng như biểu hiện lâm sàng quá đặc hiệu.
khi mẫu bỏ mụn cóc, nền mô Sau đây xảy ra những chấm xuất huyết bằng đầu ghim (do đông một số mao mạch nhỏ)
thăm khám da bằng dermoscope đôi khi hữu ích để phân biệt mụn cóc với những sang thương sừng hóa khác như dày sừng tiết bã hay ung thư da.
đôi khi mụn cóc được chẩn đóa dựa trên sinh thiết da. Mô học của mụn cóc bình thường khác với mụn cóc phẳng.
lúc nào bắt buộc thăm khám bác sĩ Da Liễu?
nếu như mụn cóc gây đau, xuất huyết, rỉ dịch, hoặc lan rộng đến ở tại vùng da khác trên cơ thể, thay đổi màu sắc, kích thước, hay cấu trúc, và mụn cóc quay trở lại nhanh sau khi được dòng bỏ, hãy đi khám thuốc trị mắt cá chân b.sĩ.
